dinsdag - 23/02/1915

Foto: Gedenkplaat in Eton College voor de 18-jarige 2nd Lieutenant Henry Bethune Campbell, oud-leerling van de school die op 23 februari 1915 sneuvelde en begraven ligt Dickebusch New military Cemetery, graf A.16

1. Maar het schijnt dat er toch veel zijn

De Britse Official History meldt dat er in februari veel manschappen door ziekte geveld werden. Op 18 februari 1915 moesten de infanteriebrigades van de 28th Division in de loopgraven zelfs tijdelijk afgelost worden gehaald worden omdat ze vanwege ziekte te veel uitgedund waren.

2. vervroren voeten

Allicht gaat het om loopgraafvoet, trench foot, een aandoening ten gevolge van het te lang staan in het water of in een vochtige omgeving. zie hier

3. de tyfus woedt met alle geweld

Door de oorlogssituatie was de watervoorziening verstoord en het water vervuild. Daardoor ontstond rond de jaarwisseling 1914-1915 een tyfusepidemie. De behandeling bestond uit ontsmetting, voorziening van zuiver drinkwater maar bovenal werd de bevolking opgeroepen om zich te laten inenten. 

Over de aard van de ziekte, zie hier 

 4. het Elisabeth-gasthuis

In de ruime villa van rechter D’Hondt langs de Deken De Bostraat in Poperinge werd reeds in oktober 1914 een militaire hulppost gevestigd. De militairen die er overleden werden in de tuin begraven, waar zich nu Poperinghe Old Military Cemetery bevindt.In januari 1915 werd het stadskasteeltje aan de hulpverleners van de Friends’ Ambulance Unit overgedragen om er een burgerlijk hospitaal voor de frontstreek in te richten. Het kreeg de naam Château Elisabeth. Van in het begin bestond een meerderheid van het personeel er uit Belgische zusters en verpleegsters onder leiding  van de gravinnen Marie van den Steen de Jehay en Louise d’Ursel. Het Elisabethhospitaal zou de rest van de oorlog het belangrijkste burgerlijke hospitaal achter het front bij Ieper blijven, zij het dat het Château D’Hondt in augustus 1915 verlaten werd voor een barakkenhospitaal net buiten de stad. Het hospitaal kende verschillende uitbreidingen en er kwamen verschillende dépendances, onder andere in het kasteel Couthof te Proven.

Meer informatie: Zie hier  

 5. het zothuis van Ieper

Het Onze-Lieve-Vrouwehospitaal op de Grote Markt was van oudsher het burgerlijk hospitaal van Ieper. Na de eerste beschietingen in oktober en november 1914 werden de zieken geëvacueerd en konden de Ieperlingen niet langer terecht in een ziekenhuis in eigen stad. Op 1 december 1914 vroeg Camiel Delaere, de pastoor van de Sint-Pietersparochie, aan de Friends’ Ambulance Unit of zij niet konden instaan voor het organiseren van een nieuw burgerlijk hospitaal. Een dag later reeds werd een ongebruikte zaal van het psychiatrische ziekenhuis Heilig Hart, gelegen aan de westrand van de stad, ingericht en kon men er de eerste dertig patiënten ontvangen. Na het uitbreken van de Tweede Slag bij Ieper met de Duitse gasaanval van 22 april 1915 werd het Heilig Harthospitaal geëvacueerd en met het verdwijnen van de laatste Ieperlingen uit de stad eindigden ook de activiteiten van de Friends’ Ambulance Unit aldaar. Het neogotische gebouwencomplex van het Heilig Harthospitaal, “the  asylum” zoals de Britten het noemen of het “zothuis” zoals Achiel van Walleghem het aanduidde was een bekend zicht langs de Poperingseweg. Na de oorlog werd het vrij getrouw heropgebouwd en tot op vandaag is er een psychiatrisch ziekenhuis gevestigd.  

Over het gebouw : https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/30420   

6. dokter Verbeke van Vlamertinge

Het gaat om de populaire arts Fideel-Amand Verbeke, geboren in 1870. Dokter Verbeke vluchtte eerst van Vlamertinge naar Poperinge en na de ontruiming van deze stad in 1918 vestigde hij zich tijdelijk in Bayeux waar hij onder meer bezoekkreeg van Achiel van Walleghem. Na afloop van de oorlog vestigde hij zich aanvankelijk in Poperinge waar hij zelfs een tijdlang als Vlaams-Nationalistische verkozene in de gemeenteraad zetelde. Kort voor de Tweede Wereldoorlog keerde hij terug naar Vlamertinge. Daar zou hij uiteindelijk sterven in november 1970, op ruim honderdjarige leeftijd.

7. dokter Van Walleghem van Zonnebeke

Dokter Vincent Van Walleghem was burgemeester van Zonnebeke toen de oorlog uitbrak. Na zijn vlucht verbleef hij op de Frans-Belgische grens bij Abele. Na afloop van de oorlog vestigde hij zich in Poperinge, maar bleef actief in de gemeentepolitiek van Zonnebeke. Hij overleed in Poperinge in september 1933. 

8. poeder om te ontsmetten

Meestal gebruikt men natriumhypochloriet (NaOCl ) als desinfectiemiddel maar dit  werd en wordt uitsluitend in oplossing gebruikt. Aangezien Achiel Van Walleghem het over een poeder heeft zal het vermoedelijk chloorkalk zijn geweest of calciumhypochloriet  Ca(ClO)2 dat al zeer lang als bleek- en ontsmettingsmiddel wordt gebruikt. Door reactie met water ontstaat o.a. zuurstof (O2) dat ontsmet en chloor.

9. een algemeen bevel om zich te laten vaccineren

In Poperinge werd op woensdag 3 februari 1915 de bevolking aangemaand om zich te laten inenten tegen tyfus. (Bron: Baert Albert: Poperinghe tijdens den oorlog, Uit mijn dagboek, in:Devliegher Luc: Oorlogsdagboeken uit de streek tussen IJzer en Leie, Brugge, 1972)