vrijdag - 17/08/1917

9° schrift, p.803-804
9° schrift, p.805-806
9° schrift, p.807-808
Afbeeldingen

Opnieuw maakt Van Walleghem een mooie en evenwichtige analyse van de oorlogstoestand.  

 

1. de vredesnota van de paus

Paus Benedictus XV heeft in de loop van de oorlog meerdere vredesinitiatieven genomen. Op 1 augustus 1917 verscheen zijn pauselijke vredesnota “Vanaf het begin”. De volledige Engelse tekst van de vredesnota vind je hier

Foto 1: Benedictus XV als vredesstichter

 

2. Almeyda

Antonio-José de Almeida was de Portugese regeringsleider die tegen de wil van zijn president Portugal in de oorlog bracht. In 1919 werd hij zelf president van Portugal.

 

3. Bolo

Paul Bolo, ook bekend als Bolo Pasha, was een bekende Franse avonturier die ervan beschuldigd werd een Duits agent te zijn. In januari 1917 werd een onderzoek bevolen naar zijn handel en wandel, in september 1917 zou hij gearresteerd worden en uiteindelijk kreeg hij in april 1918de dood met de kogel.

 

4. Caillaux

Joseph Caillaux was een voormalige Franse eerste minister die ijverde voor een onderhandelde vrede met het Duitse Rijk. Net voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog was er al een affaire Caillaux nadat zijn (tweede) echtgenote een redacteur van le Figaro had doodgeschoten.

 

5. de vrienden van minister Malvy

Louis-Jean Malvy was een Franse minister van binnenlandse zaken waarvan het gerucht de ronde deed dat hij niet alleen de minnaar was geweest van Mata Hari, maar ook de aanstichter van de muiterijen in het Franse leger eerder in 1917. Ondanks de bescdhuldigingen én een veroordeling zou hij na de oorlog zijn politieke carrière kunnen heropnemen.

 

6. Ook onze schone XXe Siècle

Van Walleghem laat zich meermaals in zijn dagboek negatief uit over deze krant die bekend stond om haar anti-Vlaamse standpunten.

 

7. De Stem uit België

De Stem uit België was een tweetalige (Frans/Nederlandse) krant die sinds september 1914 in Londen werd uitgegeven.

Foto 2: De Stem uit België van 17 augustus 1917 met commentaar op de pauselijke vredesnota. Zie ook hier

 

8. Vrij België

Ook Vrij België was ene vluchtelingenkrant. Het blad verscheen wekelijks in Den Haag en werd uitgegeven door de Vlaamsgezinde katholieke politicus Frans Van Cauwelaert en zijn liberale collega Julius Hoste.

 

9. De Belgische Standaard

De Belgische Standaard was een populair gematigd Vlaamsgezind dagblad dat van 1915 tot 1919 te De Panne verscheen onder redactie van pater Ildefons Peeters en juffrouw Marie-Elisabeth Belpaire. Van Walleghem is een vaste lezer en vermeldt de krant af en toe. De Belgische Standaard van 17 augustus 1917 kan je hier lezen.

  

10. de grilligheid van Anastasie

(Ma)Dame Anastasie of Les Ciseaux d’Anastasie was een Franse uitdrukking die naar de censuur verwees. Het was een alllusie op een karikatuur van André Gill, in 1870 verschenen in het satirische blad “L'éclipse”. Het personage Madame Anastasia is een oude vrouw met een muts. Op haar schouder zit een uil. Onder haar arm draagt ze een buitenmaatse schaar, wat verwijst naar strenge censuur.

Foto 3: André Gill: Madame Anastasie, 1874      

 

11. vanaf de zee tot La Bassée

Waaruit blijkt dat het een heldere dag moet zijn én dat Van Walleghem allicht een van de West-Vlaamse ‘bergen’ heeft bewandeld. Hij kan immers tot 40 kilometer ver zien.

 

12. Twee soldaten worden er gedood. Ook een protestantse dominee van de YMCA

De protestantse dominee was de 29-jarige Alfred Wilcox die een dag later zou overlijden en begraven ligt in Reninghelst New Military Cemetery.

Foto 4: het graf van Alfred Wilcox met het logo van de YMCA.

 

13. de cinema-, de toneel- en kantinezalen

Het was precies de YMCA die instond voor de exploitatie van deze ontspanningszalen. Meer informatie over de YMCA tijdens de Eerste Wereldoorlog vind je hier.

Foto 5: De zalen van de YMCA in reningelst, mei 1917 (Imperial War Museum)

Foto 6: W. Cecil Dunford: Een van de YMCA-zalen in Reningelst na een beschieting (Australian War Memorial)

 

14. ook gebombardeerd .. op Poperinge, en aan het grote hospitaal van de Leene

“Zaterdag nacht herhaald bezoek van vliegers: bommen vallen (..) bij de Leene waar 2 jaarlingen gedood worden bij C. Bollengier en op hofstede Derycke waar eene torpille op het hospitaal valt en 2 nursen, 4 eng. En 14 duitsche gekwetsten doodt” (bron: Baert, o.c.)

“Le samedi matin des bombes sont jetées sur la grande ambulance de l'hôpital Remy plusieurs blessés anglais y sont tués, ainsi que deux médecins et une infirmière, également une quinzaine de prisonniers allemands blessés qui étaient là” (bron: A. De Puydt, o.c.)

Foto 7: De begraafplaats bij Lijssenthoek (Australian War Memorial)

Foto 8: Op de afsluiting van het pad dat van het bezoekerscentrum naar de ingang van lijssenthoek cemetery loopt wordt met horizontale streepjes het aantal doden per dag aangeduid.  

 

15. 2 verpleegsters werden er gedood

Het is niet helemaal duidelijk hoeveel doden er precies gevallen zijn en wat hun status was. Zowel Van Walleghem als baert hebben het over 20 doden, maar respectievelijk over 18 én 14 Duitse krijgsgevangenen. Beide heren vermelden ook de dood van twee verpleegsters, terwijl Depuydt het over een verpleegster heeft. Op Lijssenthoek Cemetery werden er die dag in totaal 45 mensen begraven, waaronder 9 Duitsers. Het terugvinden van de verpleegster(s) is bijzonder moeilijk omdat zij niet als militair personeel werden beschouwd en hun stoffelijk overschot in bijna alle gevallen gerepatrieerd werden. Daarom komen zij niet voor in de beschikbare databestanden.