dinsdag - 27/02/1917

7° schrift, p.611-612
Afbeeldingen

1. het ovenhok

Een ‘ovenkot’, ovenhok of ovenhuis is een klein huisje, vaak op het erf van een hoeve waar de oven zich bevond. Vroeger werd te lande brood en ander gebak vaak in huis gemaakt en ter plaatse gebakken. Om redenen van brandgevaar was dat in een apart ovenhuis. De meeste ovenhuizen zijn klein en absoluut ongeschikt om in te wonen. Dit wil dus ook zeggen dat “Jan Plak” en zijn vrouw heel primitief woonden en zeer krap behuisd waren.


Foto 1: Een gerenoveerde hoeve in Bellegem met vooraan het ovenhuis

Foto 2: een ovenhuis in Hansbeke

 

2. van de oude, eenvoudige tijd

Als Van Walleghem in 1917 schrijft over de “oude, eenvoudige tijd” kan hij alleen maar naar midden 19de-eeuwse toestande verwijzen.

Binnenzichten van eenvoudige landelijke woonsten in bijvoorbeeld het openluchtmuseum Bokrijk kunnen ons een idee geven hoe het er kon aan toegaan

Foto 3: een eenvoudig 19de-eeuws landelijk interieur 


3. hun tent gereed in Reningelst

Jan had dus een barak gemaakt in Reningelst voor het geval hij uit Dikkebus weg moest. Allicht was het weinig meer dan een primitief ‘kotje’ zoals er vele stonden langs de wegen achter het front.

Foto 4: ‘kotjes’ van vluchtelingen in de buurt van Reningelst

4. Ridge Wood in Voormezele

Dat Achiel Van Walleghem de naam Ridge Wood gebruikt, wijst er op hoe snel de nieuwe Britse toponiemen binnendrongen in het dagdagelijkse taalgebruik van de plaatselijke bevolking. Ridge Wood was en is het bos aan de Voormezeelse zijde van Dikkebusvijver, tussen de vijver. De naam leeft niet alleen voort in een gelijknamige begraafplaats maar ook in een ironisch schilderij van de Britse oorlogskunstenaar Paul Nash: “Spring in the Trenches, Ridge Wood, 1917”.

Jan Plak’s vlucht was typisch voor mensen die zo dicht mogelijk bij huis wilden blijven: eerst verhuisde hij enkele tientallen meters verder van zijn huisje richting Dikkebusvijver maar aan de andere zijde van het bos (van april tot oktober 1915 bij Petrus Leroye), daarna aan de overzijde van de vijver in Dikkebus en na een verplichte evacuatie zes maanden later vestigde hij zich in een halfstukgeschoten ovenkot enkele meters verder.  

Foto 5: Ridge Wood in 1915 gezien vanaf Dikkebusvijver en met links de hoeve van Petrus Leroye, getekend door de Canadese militair William James Stares

Foto 6: Ridge Wood (bovenaan) op een Britse kaart van april 1917. Linksboven zien we nog een stukje Dikkebusvijver, rechtsonderaan het front bij Wijtschate

Foto 7: Ridge Wood Cemetery

Foto 8: Paul Nash: Spring in the Trenches, Ridge Wood, 1917 (Imperial War Museum, London)